Juf Kumari
Sinds eeuwen is communiceren het belangrijkste in elke samenleving. Gebruikte men in een ver verleden de tamtam, dan konden we begin jaren 60 met elkaar bellen, toen kregen we begin jaren 90 de mail en nu, nu zijn er zo veel kanalen om je boodschap over te brengen. Vraag blijft echter: welke boodschap wil je overbrengen en aan wie?
Dat moet Anju gedacht hebben, of dacht ze niet na, toen ze haar belevenissen op school via allerlei moderne podia - lees social media - de wereld in hielp.
Anju is 16 jaar oud. Op school is ze opvallend aanwezig: altijd ruzie veroorzaken, conflicten stimuleren (lees olie op het vuur gooien), storend aanwezig zijn, maar wel op de juiste momenten inbinden. Ze weet dus heel goed tot hoe ver ze kan gaan. Toch zal ze even over die grens heen willen. Bij wie? Bij alles en iedereen die ook maar 1 centimetertje groter dan haar is.
In een gesprek is ze zeer sociaal wenselijk en in een 1 op 1 situatie zal ze de liefste zijn. Stoort ze in de les, dan werkt ze keihard als ze moet nablijven. Wat is het toch? In de groep manifesteert ze zich als een stoorzender, maar daarbuiten is ze hartstikke ok.
Mijn laatste les met haar was op een woensdag, na de lunch. We zouden toetsen oefenen op de computer, dus verplaatste ik me met mijn klas naar het computerlokaal. Anju is er als eerst, want dan kan ze zelf uitzoeken waar ze wil zitten. En ja, hoor, ze neemt plaats naast haar vriendin. Uit ervaring weet ik dat dit tot kletsen gaat leiden. De meiden worden hierop gewezen en ook de consequentie is bekend. Het duurt niet lang en Anju blert door de klas dat het wel erg warm is. Dan gaat ze - eerst stiekem dan openlijk - aan den babbel met haar buurvrouw. Als ik haar twee keer aan het werk heb moeten zetten, wil ik haar naar een andere plek doen migreren. Anju protesteert, maar ik sta op mijn strepen. Ze haalt ook de ‘verstoorde minuten' in. In deze blessuretijd stelt ze heel veel lesgerelateerde vragen. Ik krijg de indruk dat het meisje wel wil, maar snel afgeleid is door haar omgeving. Heeft ze een bepaalde status te behouden in de groep? Peerpressure? Hoewel ze het niet echt heeft verdient, krijgt ze van mij na afloop een compliment: je hebt net laten zien dat je heel goed kunt werken. Houden zo.
Een dag later krijg ik echter een mail van een oud-leerling. Zij brengt onder mijn aandacht dat iemand, genaamd Anju, op msn en Twitter uitlatingen doet over mij en mijn collega's. De oud-leerling heeft citaten aan me gestuurd. Ik schrik me kapot. Al snel is duidelijk dat het om Anju gaat. Haar perceptie van wat op school gebeurt is een hele andere dan die van mij. Het compliment dat ik gisteren uit mijn kleinste pink heb geperst, wordt door haar k-(piep)-zooi genoemd. Net zoals ze mij noemt: een kk-wijf dat snel dood moet. Daarnaast beoordeelt ze mij ook nog om mijn afkomst, achtergrond, geslacht en ras. Mijn mannelijke collega's noemt ze bij voor- en achternaam. Ze kondigt aan hoe ze hen zal betichten van sexuele intimidatie richting haar! Het is afschuwelijk.
Dan zie ik dat ook leerlingen op deze mensonterende manier zijn genoemd. Ik kan dit niet negeren. Ik zoek mijn leidinggevende op en die maakt er werk van. Dit is te erg voor woorden. Anju wordt naar huis gestuurd en komt terug met haar ouders. Er vindt een gesprek plaats, waarin duidelijk wordt dat Anju snel en professionele hulp nodig heeft. Tot die tijd mag ze ons simpele lerarenvolk en haar medeleerlingen niet lastig vallen. Haar ouders vertellen dat ze zich elke dag na school terugtrekt in haar kamer. Ze valt niemand lastig, denkt haar moeder, want ze is rustig in haar eigen omgeving. Anju heeft een eigen laptop, die haar vader met een kleine lening bij zijn werkgever voor haar heeft gekocht. Ouders hebben nooit gedacht het gebruik ervan te controleren. Zij gingen ervan uit dat hun kindje wel wist wat kon en wat niet. Vader is stil, moeder voert het woord. Anju gaat constant tegen haar moeder in, op een manier waar de honden geen brood van lusten. Waarom is dit kind zo agressief, verbaal dan? Wat maakt dat ze zich zo opstelt?
Hoewel wij (nog) geen antwoorden hebben op alle zorgelijke vragen, helpen we Anju toch haar schoolzaken draaiende te houden. Aangepaste programma's en examineringen worden geregeld. Geloof me, het is meer werk voor ons, dan wanneer de lastpost in de les zou zijn.
Anju is in het cirquit van onderzoeken, testen, diagnostiseren. Daarna volgt een handelingsplan. Linksom-rechtsom, dit kind is beschadigd. Waardoor? En... mag een beschadigd kind een ander zo bejegenen? Moet je als simpele leraar dit over je heen laten komen? Je bent niet de pispaal van de samenleving, hoor. En als je als school dit tolereert, is het hek van de dam.
Behalve Anju is het ook tijd om het lerarenkorps nader te bekijken. Wat maakt dat wij dit niet hebben geweten. Het kind heeft twee gezichten, en ze heeft het ook eerder laten zien. Vorig schooljaar heeft ze een andere collega helemaal door het slijk gehaald. Toen was Twitter nog niet zo in, toen gebeurde het op Hyves en MSN.
Je kunt je afvragen of de social media hiervoor was bedoeld. Tegelijk vraag ik me af hoe ze zich had geuit, als er geen MSN, Hyves of Twitter was.
Juf Kumari