“Ik vraag me soms af of mijn ouders met elkaar praten,” zegt hij met zijn blik afgewend naar buiten.
“Natuurlijk doen ze dat niet! Dat je dat nog niet weet!,” antwoordt zij met een geïrriteerde toon in haar stem en haar blik op hem geprikt. “Onze ouders, meneer, zijn gepromoveerd in buikspreken!”
Ze zitten naast elkaar en tegenover de teamleider. Zij zijn broer en zus. Hij is 16, zij is 15. Hij is rustig, onopvallend en quasi onzichtbaar in de klas. Zij zit een klas lager dan hem en is ook rustig, maar zeker niet onopvallend en onzichtbaar. Zij schroomt niet om haar mening te geven als je haar daartoe beweegt en ze is behoorlijk goed van de tongriem gesneden.
Ze zitten bij de teamleider, omdat hun vader naar school belde. Hij vertelde aan de teamleider dat er thuis spanningen zijn en vraagt of er op zijn kinderen gelet kan worden. De teamleider heeft beide kinderen uit de les gehaald en hier zitten ze dan. Hij naar buiten kijken, zij naar hem kijkend.
De aanleiding van dit is de ruzie, nummer 38897609 tussen de ouders, zegt zij. Ze zijn binnenkort 20 jaar getrouwd en van die 20 jaar is er zeker 18 jaar onenigheid. Dat roepen de ouders regelmatig naar elkaar toe. Vroeger was er nog een gesprek aan tafel mogelijk. Nu zijn de maaltijden van die kille, ongezellige, verplichte dingen van de dag. Ze zitten dan voorbeeldig met z’n vieren aan een keurig gedekte tafel, maar er is totaal geen sfeer in huis. Zijn zusje is al afgehaakt. Dat deed ze weken geleden al. Demonstratief schepte ze haar bord vol en kondigde aan dat ze – aangezien ze er net zo goed niet kan zijn, omdat niemand iets tegen haar zei – vanaf nu in haar kamer zou eten. Haar moeder zei niets, haar vader nog minder. En hij had haar slechts aangekeken en van binnen gehoopt dat hij het ook kon.
Nee, de ouders zeiden niks tegen elkaar. Toch vreemd dat ze dan wel op familiebijeenkomsten met z’n vieren gaan! “Ja”, zegt zij, “we verdienen een Emmy!”
“Een Oscar”, verbetert hij haar, “een Emmy krijg je voor.. “ Hij kan zijn zin niet afmaken, haar priemende ogen en samengeperste lippen manen hem tot zwijgen.
Hij kijkt naar de teamleider en legt het verder uit.
“Naar de buitenwacht vormen wij een perfect gezin. Pa en ma vieren binnenkort hun 20 jarig jubileum en aan ons wordt gevraagd waar het feestje is. Nou, een feestje zal het zijn. Want zij praat niet tot hem en hij kijkt haar niet eens aan. Als hij links van de zaal zit, zit zij rechtsachter. Als hij naar voren loopt, loopt zij schichtig en op haar hoede naar achter.”
“Man, ze zijn uitgekeken op elkaar, maar durven geen van beiden de knoop door te hakken. Ze zijn beiden laf.”, is haar analyse.
“Hou op!” roept hij hard naar zijn zusje.
“Ok, zal ik dan ook maar poppenkast spelen?”
De teamleider zit stilzwijgend naar beide kinderen te kijken. Hij kent ze vanaf de brugklas. De jongen kwam binnen met een mooie citoscore en het advies was ook prima. Hindustaanse ouders zouden hier trots op zijn, dacht hij toen nog. Die hamerden toch altijd op mooie resultaten, doorstroomadviezen en bevorderingen. Ze waren blij met deze schoolprestaties van hun kind.
Snel werd hem duidelijk dat Suraj een leerling was die zich goed kon afsluiten voor anderen. Hij richtte zich op zijn taken, maakte zijn opdrachten keurig, haalde goede cijfers en had ook nog vrienden. Als je echter in de klas een persoonlijk, emotioneel gesprek had, dan haakte hij af. Hij keek dan naar buiten en sloot zich helemaal af voor wat er in het lokaal gebeurde. Een keer had zijn vriend Roy een moeilijke dag. Hij was zichtbaar aangedaan en Suraj heeft die dag alle vrije momenten in de mediatheek met een koptelefoon op en zijn hoofd nog net niet in de monitor doorgebracht. Duidelijk, dacht Roy toen, je bent een lafbek. Ik hoef je niet meer. Tussen de jongens is het sindsdien fatsoenlijk, maar van een vriendschappelijke manier van omgaan met elkaar is geen sprake meer.
Een jaar later kwam Alicia in de brugklas aan. Zo, deze dame had pit! Ze was rustig, maar zag alles en o ja, ze had ook nog een stem. Sommigen vonden dat ze voor haar beurt sprak, anderen vonden dat ze – als ze haar stem niet gebruikte – met non-verbale signalen haar idee kon duiden. Nee, Alicia was geen Suraj. Alicia was een ander kind.
Toen de ouders in het tweede jaar dat de jongen hier zat, op school kwamen voor een gesprek over schoolzaken, had de teamleider al iets van spanning tussen ze gemerkt. Beide ouders hamerden erg op prestaties en toen de teamleider het sociaal-emotionele aspect van Suraj aankaartte, werd vader stil en moeder zei dat dat niet aan de orde was. Daar zouden zij als ouders wat aan doen. Terwijl ze dit zeiden, keek niemand elkaar aan. De ouders waren ijzig, afstandelijk en kil.
Nu, nog eens twee jaar later, is het helder: de ouders hebben relatieproblemen en de kinderen lijden mee. De school zou de kinderen zo goed mogelijk begeleiden, maar zou het ook mogelijk zijn de ouders hierbij te betrekken? Tot nu toe, in de rustige tijden van hun huwelijk, hadden ze niet willen praten over andere dingen dan schoolzaken, nu het slecht weer was, had men misschien meer aandacht nodig om het mooi weer te laten lijken. De gedachten flitsen door het hoofd van de teamleider, maar eerst afwachten.
Want toen de vader naar school belde met het verzoek op zijn kinderen te letten, heeft de teamleider gelijk beide ouders naar school gesommeerd. En als ze er niet binnen 30 minuten waren, zou hij de politie inschakelen. De altijd sympathieke, meewerkende toon van de teamleider veranderde in een kordate, no-nonsense stem! De vader had hem namelijk aan iets anders doen denken. Waarom zou de school op de kinderen letten? Daar zijn de ouders voor, had hij nog gezegd. De school wilde wel graag met de ouders meedenken, zei hij.
We zijn nu 20 minuten verder…
Juf Kumari