In de maand maart vieren Hindus over de hele wereld het Holi-feest. Het Holi of Phagua feest is afkomstig uit India. De Hindustanen die sinds 1873 als contractarbeiders naar Suriname gingen namen dit feest mee en hun nazaten brachten het naar Nederland. De oorsprong van dit feest ligt in de natuur, de religie, de mythologie en de historie van de Hindus. Holi wordt dan ook in samenhang met een reeks van gebeurtenissen gevierd. Een feest houdt een boodschap in. Zo symboliseert het Holi-feest de overwinning van het goede op het kwade, van licht op duisternis, van kennis op onwetendheid, van recht en waarheid op onrecht en onwaarheid. Het Holi-feest is een lente-, nieuwjaars-, en overwinnigsfeest. Het nieuwjaar van de Hindu valt gewoonlijk in de maand maart (caita).

Holi wordt ingeluid met het planten van de Holika (een stek van de ricinus/castorolie plant) wanneer de lente (vasant)begint. Deze dag heet dan ook Vasant - pancami of Vasant - utsav (lentefeest). De winter, die veel narigheden en ongemakken met zich meebrengt is dan over zijn hoogtepunt heen. De dagen gaan lengen en de zon schijnt ook langer. Er is meer licht en meer warmte. Dit betekent dus meer bloei en leven in de natuur, hetgeen ook op het gevoel en gemoed van de mens inwerkt.

Ook de mens is blij en viert samen met de natuur feest. 40 dagen na het planten van de Holika wordt er een brandstapel omheen gevormd. Het is dan volle maan en een dag voor het Holi-feest. Na een offerrande welke wordt verricht door een pandit (priester), wordt het plantje (symbool van het goede) verwijderd. Het kwade, (gesymboliseerd door de brandstapel ) wordt vernietigd door het in brand te steken. Nadat de stapel in brand is gestoken zingen speciale muziekgroepen (cautalgroepen) stichtelijke en Holi-liederen. Al zingend maakt men rondgangen om de brandende stapel als teken van de overwinning van de goede macht en vernietiging van de kwade macht. Het zingen gaat door totdat de Holika helemaal verbrand is. Dit gebeuren, een dag voor het eigenlijke Holi-feest wordt de Holika - dahan genoemd.

De eigenlijke Holi dag

Holi wordt ingeluid met het planten van een stek van de ricinus-casterolie plant door een pandit, een priester, tijdens een speciale ceremonie. Rondom de geplante "Holika" wordt gedurende de volgende 40 dagen een brandstapel gevormd van hout, droge takken, stro enzovoorts. Deze brandstapel symboliseert het kwade en wordt tijdens de vooravond van Holi, in brand gestoken. Dit is op de avond van volle maan in maart. In de Hindu-jaartelling is dit de maand Phagun. Naar deze maand wordt dit feest ook Phagua genoemd.

Op de morgen van Holi komen mensen bijeen op de plek van de veraste brandstapel. Na een gebed en het uitspreken van een zege-wens voor geluk en welzijn van de gemeenschap in het nieuwe jaar, brengt men elkaar met as, vol vreugde, een eerste stip, een geluksteken (tilak) op het voorhoofd aan om elkaar vervolgens met as te bestrooien en in te wrijven ten teken dat de kwade macht overwonnen is. Hierna wordt er de hele dag, tot laat in de nacht uitbundig gefeest: gegeten, gedronken en gezongen door jong en oud samen met familieleden, vrienden en kennissen. Het is immers een volksfeest. Men besprenkelt elkaar met parfum en reukwater, bepoedert elkaar flink en begiet elkaar met allerlei vloeistof, die de in bloeistaande natuur symboliseren.....

Dhiren Gangaram Panday

bron: N. Gangaram Panday / NUCS koerier (Nationale Unesco Commissie Suriname).

terug naar de Holi webspecial>

Redactie Suryamedia

(Achtergrondartikel)

Holi wordt gevierd in bijna heel India en door de Hindu gemeenschappen over de hele wereld. Het begint op de avond van de volle maan in de maand van Phagun en duurt tot de eerstkomende dinsdag. Holi wordt gevierd voor verschillende redenen maar wordt vooral gevierd als het Nieuwsjaarfeest. Op de ochtend van de Holika besmeert men elkaar met een beetje as van de brandhoop en gaat men bij elkaar langs om elkaar subh-holi te wensen; voorspoed in het nieuwe jaar. Iedereen gaat bij deze gelegendheid in grote getale de straat op, waarbij men feest viert en elkaar besprenkelt en besmeurt met groene of rode poeder als teken van vriendschap en hoop voor de toekomst.

VIERING

Holi wordt ingeluid met het planten van een stek van de ricinus-casterolie plant door een pandit, een priester, tijdens een speciale ceremonie. Rondom de geplante "Holika" wordt gedurende de volgende 40 dagen een brandstapel gevormd van hout, droge takken, stro enzovoorts. Deze brandstapel symboliseert het kwade en wordt tijdens de vooravond van Holi, in brand gestoken. Dit is op de avond van volle maan in maart. In de Hindu-jaartelling is dit de maand Phagun. Naar deze maand wordt dit feest ook Phagua genoemd.

Het verbranden, de Holika-dahan, vindt 40 dagen na het planten ‘s avonds plaats. Vooraf verricht de pandit een offerande en het plantje, dat het goede symboliseert ( Prahlad), wordt verwijderd. Nu kan de brandstapel, die het kwaad symboliseert (Holika) aangestoken worden. Speciale muziekgroepen zingen dan stichtelijke en Holi-liederen. Het Goddelijke wordt bezongen en al zingend maakt men rondgangen om de brandende stapel als teken van overwinning van de goede macht en vernietiging van de kwade. Het zingen gaat door totdat de Holika helemaal verbrand is.

De volgende dag barst het Holi-feest los. Ongeacht op welke dag het Holi feest valt, het feest duurt tot de eerstvolgende dinsdag. De muziekgroepen gaan bij mensen langs om Holi-liederen; chautaals en kabirs, te zingen. Er is een uitbundige stemming, er wordt gegeten, gedronken, en gezongen door jong en oud, familieleden, kennissen en vrienden. Men besprenkelt elkaar met parfum en reukwater, bepoedert elkaar flink en begiet elkaar met allerlei vloeistof; abier. Dit symboliseert de verschillende kleuren en geuren van de in bloei staande natuur. De mens is immers een deel van de schepping en dus van de natuur.

De gebeurtenissen in de natuur hebben invloed op het gedrag van de mens. Aan de ene kant brengt de winter met koude en donkere dagen veel narigheid met zich mee. Aan de andere kant is de lente de tijd van opleving, bloei en verlichting, het symbool van nieuw leven en nieuwe hoop. Zodoende stelt de brandstapel ook de duistere winter en de slechte daden van de mens voor. Met het verbranden wordt dus afgerekend met al het negatieve. In een uitgelaten feeststemming begint men opnieuw met een schone lei en iedereen wenst elkaar een gezegend Holi-feest; een Subh Holi !

terug naar de Holi webspecial>